ACHTERGROND: WAT IS CRADLE TO CRADLE (C2C)?

Afval = voedsel
Het is mogelijk de spiraal van uitputting van natuurlijke voorraden, van verspilling en van vervuiling te doorbreken. Het antwoord is Cradle to Cradle, van wieg tot wieg, de revolutionaire filosofie van Braungart en McDonough. Zij bepleiten volledig nieuwe uitgangspunten voor het ontwerpen en ontwikkelen van producten op basis van veilige en volledig herbruikbare grondstoffen. Zo kan afval voedsel worden in een oneindige kringloop.

Met dit grondbeginsel als uitgangspunt leggen McDonough en Braungart uit hoe producten van meet af aan kunnen worden ontworpen om na hun bruikbare leven weer als ‘voedsel’ te dienen voor nieuwe producten. Het Cradle to Cradle-ontwerpconcept gaat uit van veilige en schone grondstoffen. C2C-producten moeten, wanneer ze eenmaal worden afgedankt, volledig uit elkaar te halen zijn, zodat de elementen kunnen worden teruggegeven aan biologische of technische kringlopen.

C2C-ontwerpkracht: de inventie als interventie
Wheel Productions kan u helpen om u en uw organisatie vanuit onderstaand nieuw Cradle to Cradle-paradigma te leren kijken. Er is sprake van een omslag in het denken: van eco-efficiency denken naar eco-effectiviteitsdenken. Omdat “minder slecht” nog niet goed is. Er is de komende jaren veel (her)ontwerpkracht nodig om deze omslag in het kijken en denken in de praktijk te brengen tot op het niveau van nieuwe producten. Wheel Productions noemt dit “De inventie als interventie”.

C2C: de drie basisvragen
De drie basisvragen om erachter te komen of een product volgens het C2C-ontwerpconcept is ontwikkeld zijn:
1. is het op te eten?
2. is het bio-afbreekbaar of te recyclen zonder aan kwaliteit te verliezen?
3. is het te verbranden om energie op te wekken?

– Als elke consument deze vragen stelt bij aankoop van een product, zal de industrie met een antwoord moeten komen om aan de vraag uit de markt te voldoen.
– Als elke vormgever zich deze vragen stelt voordat hij of zij een product ontwerpt, is daarmee de toon gezet voor een toekomst vol schone, duurzame producten.
– Als elke fabrikant ervoor zorgt dat zijn producten aan deze vragen beantwoorden, voldoet hij aan de criteria voor C2C-certificatie (zie www.mbdc.com).

Producten
Puttend uit hun ervaringen met het (her)ontwerpen van de meest uiteenlopende zaken – van vloerbedekking tot compleet nieuwe steden in China – bouwen McDonough en Braungart een zowel fascinerende als levensvatbare argumentatie op om eco-effectiviteit in de praktijk te brengen.

Baanbrekend
C2C is een baanbrekend concept met toekomst. Afval is voedsel en levert de grondstoffen voor nieuwe producten. Producten worden in het C2C-concept zo geproduceerd dat ze volledig recyclebaar zijn. C2C-producten zijn bio-afbreekbaar of laten zich voor 100% opnieuw gebruiken als grondstof voor nieuw producten. In eeuwige kringlopen. Zonder kwaliteitsverlies. Downcycling maakt plaats voor upcycling in het C2C-concept.

Oneindig bruikbaar
Braungart en McDonough hebben hun denkbeelden op een overtuigende manier vastgelegd in hun boek Cradle to Cradle. Ze gaan uit van een positief mensbeeld; hoe kun je anders de wereld veranderen? Het verminderen en compenseren van onze ecologische voetafdruk* maakt weliswaar onderdeel uit van hun denken, maar het C2C-concept draait vooral om het scheppen van een natuurlijk klimaat dat ‘oneindigheid’ oplevert. Als mensen, net als de mieren, leren alle materialen die zij verbruiken om te zetten in voedselkringlopen, dan kunnen zij de problemen van overbevolking en uitputtende voorraden uit de wereld helpen.

Biologische en technische kringlopen
In de Cradle to Cradle-kringloopvisie kan iedereen volop produceren en consumeren. Ieder mens kan een ‘manager’ zijn van voedingsstoffen. Producten worden niet langer afgedankt, maar kunnen – dankzij het bewuste C2C-ontwerp – worden teruggegeven aan biologische of technische kringlopen. Daarvoor is een partnership nodig tussen producenten van intelligent ontworpen en C2C-geproduceerde producten en de gebruikers ervan. Hoe beter een product verkoopt en wordt geconsumeerd of gebruikt, des te sneller de biologische en technische kringlopen zich kunnen sluiten om afgedankte producten weer als voedingsstoffen op te nemen.

Eco-effectief
In hun boek Cradle to Cradle dagen Braungart en McDonough de wereld uit om producten intelligenter te ontwerpen en om productieprocessen schoon en volledig eco-effectief in te richten. Zo kunnen productmaterialen terugkeren in biologische of technische kringlopen en blijven ze eindeloos herbruikbaar. Het C2C-concept staat voor een wereld van dynamiek, van positivisme, van energie, van respect voor onze planeet en van grenzeloze kansen. Een wereld, waarin afval voedsel wordt en niets meer verloren gaat.
 
Milieuvriendelijk productdesign
De meeste milieuorganisaties in Europa proberen de milieuvervuiling een halt toe te roepen vanuit een end-of-pipe-visie. Toch zou het kiezen voor een radicaal nieuwe gezichtshoek een veel effectievere oplossing kunnen bieden. De VS liggen op het gebied van milieuvriendelijk productdesign ver voor op Europa.

Design for Reincarnation
Het vernietigen van afval met behulp van afvalverbrandingsovens, vormt een grote bedreiging voor de echte kringloopwetenschap. In verbrandingsovens gaat een groot deel van de kostbare voedingsstoffen verloren die juist weer in de technische of biologische kringlopen opgenomen zouden moeten worden. ‘Design for Reincarnation’ kan oplossingen bieden, omdat grondstoffen eindeloos hergebruikt kunnen worden. Vandaar de naam Design for Reincarnation: ontwerpen voor hergeboorte ofwel voor nieuw gebruik. Neem bijvoorbeeld kunststof die na gebruik vermalen kan worden, om als grondstof te dienen voor nieuwe producten.
* De ecologische voetafdruk is een maat voor enerzijds het ‘energieland’, uitgedrukt in hectares planten om de bij direct en indirect energieverbruik vrijgekomen CO2 weer vast te leggen d.m.v. fotosynthese, en anderzijds het werkelijk mondiaal landgebruik benodigd voor ons voedsel, verkeer, bebouwing en overige cultuurgronden (definitie ontleend aan: www.pgsim.nl).

Bron: www.duurzaamheid.nl